Romantische relaties: onze cultuur zit er vol mee. We aanbidden romantische liefde en Hollywood vaart er wel bij; de romcoms vliegen om je oren. Allemaal leuk en aardig, maar erg realistisch zijn ze natuurlijk niet. Nadeel van al die romantiek is ook dat we worden opgevoed met het idee dat ‘je man’ of ‘je vrouw’ een object is. We zien elkaar als elkaars bezit in plaats van personen die ons leven met ons delen. Omdat onze ouders vaak ook bepaald geen goede voorbeelden waren, weten we niet zo goed wat nou een ‘goede relatie’ is. Dit zijn in ieder geval zes ongezonde gedragingen die vaak voorkomen in relaties:

1. Scores bijhouden.
Het houdt in dat je elkaar constant herinnert aan fouten die eerder in de relatie gemaakt werden. Oude koeien uit de sloot halen wordt een soort strijd om te zien wie het vaakst relationele steken laat vallen. En wie het meest ‘schuldig’ is. Degene die het vaakst het onderspit delft, denkt hieraan bepaalde rechten te ontlenen. En dan is het bijvoorbeeld geoorloofd om smsjes te sturen aan die leuke collega, want je er valt iets ‘recht te trekken’ in de relatie.
Het is relatievergif omdat je zaken die hier-en-nu besproken en aangepakt moeten worden steeds uit de weg gaat. Daarbij bouwt zich schuld en bitterheid op en krijgen beide, of een van beide partners het gevoel gemanipuleerd te worden. Mensen spenderen dan veel tijd aan bewijzen dat de ander ongelijk heeft, in plaats van samen naar een oplossing te zoeken. Pak iedere onenigheid dus meteen bij de hoorns aan.

2. Hinten en ander passief agressief gedrag.

Hierbij praten de partners niet rechtstreeks met elkaar over hun wensen, gevoelens of gedachten, maar proberen ze hun partner zachtjes in de ‘juiste’ richting te duwen. In plaats van rechtstreeks zeggen wat er dwars zit, worden er allerlei steken onder water gegeven en je moet dan zelf maar uitzoeken wat er precies bedoeld wordt. Dit is vergif voor je relatie omdat het aangeeft dat je je niet comfortabel genoeg voelt om open, helder en eerlijk met elkaar te communiceren. Een persoon heeft geen reden om passief-agressief te zijn tenzij diegene zich veilig voelt om ook relationele onzekerheden en boosheid te uiten.

Het is dus zaak om je gevoelens en wensen open met elkaar te bespreken. Ook belangrijk:  weet dat de ander niet verplicht is om aan jouw wensen te voldoen. Het antwoord ‘nee’ is een optie. Wel is er een bepaalde ontvankelijkheid en ondersteuning wenselijk.

3. Dreigementen om de relatie te verbreken.
Zodra er kritiek of klachten zijn binnen de relatie, wordt er vaak meteen gedreigd om dan maar de relatie op te doeken.  Bijvoorbeeld zeggen: ‘Ik kan niet met iemand zijn die steeds kil is’ in plaats van: ‘Ik vind het niet prettig dat je je nu zo kil gedraagt’. Emotionele chantage heet dat en het veroorzaakt onnodig drama. Iedere scheet die dwars zit wordt dan als reden opgevoerd om de relatie op te doeken.
Het is belangrijk dat beide personen zich veilig voelen om zich te uiten zonder dat de rela meteen op het spel staat. Je gevoelens onderdrukken leidt alleen maar tot meer ellende, wantrouwen en manipulatie. Weet ook dat het prima is om van streek te raken als je partner iets doet of zegt dat je niet bevalt. We zijn allemaal maar mensen en het is onmogelijk om je partner altijd maar leuk en aardig te vinden.

4. Je partner de schuld geven van je eigen emoties.
Stel je moet ongesteld worden of je zit niet zo lekker in je vel en je lief is er niet voor je op dat moment. Hij zit aan de telefoon met vrienden, gaat naar de voetbal en wil ’s avonds uit. Terwijl jij gewoon met een kopje thee en een film op de bank wilt. Dus noem je hem ‘ongevoelig’en geeft hem de schuld dat hij je niet opbeurt. Natuurlijk heb je dat nooit zo duidelijk gevraagd, maar hij zou toch moeten weten dat hij je op zo’n moment moet ondersteunen. Foutje!
Je partner de schuld geven van je eigen rotgevoel is een subtiele vorm van egocentrisch gedrag. Daarbij ben je kennelijk je eigen grenzen vergeten: welk gevoel komt gewoon in jou op en welk naar aanleiding van andermans gedrag? Weet dat jouw lief niet verantwoordelijk is voor jouw gevoelens, en vice versa. Het probleem van afhankelijkheidsrelaties is dat ze wrok opbouwen. Natuurlijk reageren we ons wel eens af op de ander als je een rotdag had, gefrustreerd bent of aandacht nodig hebt. Nogmaals: we zijn mens. Maar als je gaat verwachten dat de ander jouw rotgevoelens altijd maar oplost, dan lok je alleen maar bitterheid en manipulatief gedrag uit.
Neem dus vooral verantwoording voor je eigen emoties en verwacht dat je partner verantwoording draagt voor de zijne. Er is een subtiel verschil tussen er zijn voor je partner, hem of haar ondersteunen. En verplichtingen hebben aan hem/haar. Wil je je opofferen: prima. Maar dat moet wel je eigen keuze zijn.

5. ‘Liefdevolle’ jaloezie vertonen
Raak jij boos, geirriteerd en jaloers als je partner praat, flirt, smst en omgaat met anderen? Controle over iemand uitoefenen leidt vaak tot gedrag als zijn smsjes checken als hij aan het douchen is tot stalk-gedrag om te zien waar hij echt uithangt. Allemaal onder het motto: liefde of verliefd zijn. Mensen denken dat dit normaal is als je van iemand houdt, maar het tegendeel is waar. Dit is geen liefde, maar controle-gedrag en het creeert onnodig drama en ruzie. Het geeft aan dat je de ander niet vertrouwt, dat je eigenlijk stilletjes denkt dat de ander tegen je liegt en niet in staat is om met verleidelijke impulsen om te gaan.
Werk in dit geval vooral aan je vertrouwensband. Een beetje jaloezie is normaal, maar excessief gedrag is een teken dat je je extreem onzeker voelt. Stel jezelf dus de vraag waarom dit zo is en ga daarmee aan de slag, in plaats van je bezig te houden met het gedrag van de ander.

6. Relationele problemen ‘afkopen’.
Veel mensen vertonen vermijdend gedrag als er moeilijke relationele issues spelen. Je kent het wel: de man die een bos bloemen voor zijn vriendin meeneemt als zij boos op hem is. In plaats van issues samen op te lossen, wordt het probleem bedekt met de opwinding van bijvoorbeeld iets nieuws kopen of op een reisje gaan. Of erger nog: een huisdier aanschaffen of een kind! Je schuift het probleem hiermee onder het tapijt en tja, het zal altijd weer tevoorschijn komen. Met iets kopen om iemand te ‘sussen’ moedig je degene die onvrede heeft in feite aan om redenen te zoeken om boos te zijn. En de ander wordt niet geprikkeld om iets te doen aan de relationele problemen, want die kunnen toch gewoon ‘afgekocht’ worden. Vaak is het zo dat de koper zich vervolgens gebruikt gaat voelen en de boze partij bitter omdat zijn/haar gevoelens niet worden erkend.
Ga het gesprek dus gewoon aan! Deal met het probleem! Praat over wat ervoor nodig is om de relatie weer op te bouwen. Voelt iemand zich genegeerd of niet gewaardeerd? Praat over hoe je gevoelens van waardering kunt overbrengen. Communiceer! Uiteraard is er niets mis met iets leuks voor elkaar kopen om elkaar een plezier te doen. Maar gebruik spullen of uitjes niet als vervanging voor ‘moeilijke’ gesprekken. Kadootjes en uitjes worden niet voor niets luxe genoemd. Je waardeert ze meer als alles verder goed zit.

(Vrij naar ‘6 Toxic Relationship Habits Most People Think Are Normal’ door Mark Manson).