Sinds ik dit prachtige schilderij kreeg van Marcel Bastiaans, genaamd ‘Holy Pig’ en er een drietal grote hangbuikzwijnen woont in de ‘beestenboel’ van het tehuis waar mijn moeder tegenwoordig is, ben ik gefascineerd door deze schitterende dieren. Daarom ging ik  op zoek naar de symboliek van het varken en dat leverde veel informatie op.

In oude culturen zoals die van de Egyptenaren, stond het varken – specifiek, de zeug – bijvoorbeeld symbool voor moeder aarde wat staat voor vruchtbaarheid en overvloed. Het varken was heilig voor de Egyptische Godin Isis die vruchtbaarheid symboliseerde.  Ook bij de Kelten werd het varken vereerd als ‘de moeder’. In de Keltische verhalen komt een verhaal voor over Manannan die een kudde varkens hoedde die nooit in aantal afnam – ze bleven zichzelf altijd in stand houden. Daarom is het varken bij de Kelten een teken van overvloed. Bij de Kelten werd het varken ook geassocieerd met Ceridwen (of Keridwin) en Phaea: beide vruchtbare maangodinnen.

De Chinezen kennen het varken ook als heilig symbool en ook bij hen staat het voor vruchtbaarheid, maar ook voor viriliteit en kracht. Men kent in de Chinese astrologie ook een varken: mensen geboren in de jaren 1911 – 1923 – 1935 – 1947 – 1959 – 1971 – 1983 – 1995 – 2007 dragen de krachten eerlijkheid, oprechtheid en wilskracht met zich mee. Het eerstvolgende jaar van het varken is 2019.
Bij de Hindu’s is het varken gelinkt aan Vajravarahi, de vrouwelijke bondgenoot van Vishnu. Ze vertegenwoordigt passie en compassie, wijsheid (ontstaan uit onwetendheid, onschuld) en wordt beschouwd als de keizerin van de dans of de personificatie van Shakti.  De Grieken offerden varkens als er gebeden werd voor een goede oogst en tot Goden als Demeter, Ares en Gaia. De offeranden zouden zorgen voor goed groeiende, sterke gewassen.  Bij de landstammen van de oorspronkelijke inwoners van Amerika, de Indianen was het varken verantwoordelijk voor regen en stond daarom ook in contact met vruchtbaarheid, landbouw en overvloed.

Ik kwam ook een aantal negatievere symboliseringen tegen. In het Boeddhisme staat een zwart varken op het Wiel van het Leven waar het drie illusies van de mens illustreert: de illusie van gedachten en begeertes, de illusie van deeltjes zoals stof en zand en de illusie van de ware betekenis van het leven. Deze illusies zouden mensen ervan weerhouden om het Nirvana te bereiken. Ook in de Christelijke tradities wordt het varken negatief uitgelegd als symbool voor luiheid en hebzucht. Joden en Moslims zien het varken als onrein en mogen daarom geen varkensvlees eten.

In dromenland zien we het varken echter weer terug op een positieve manier: komt er een gedomesticeerd varken in je dromen voor, dan duidt dat op vruchtbaarheid in het leven. Een wild varken staat voor lust en overtoegeeflijkheid. Voer je in je dromen een tam varken, dan brengt dat geluk. Word je aangevallen door een varken dan is dat een boodschap dat je te materialistisch of hebberig bent.

Mijn fascinatie voor varkens heeft er inmiddels in geresulteerd dat ik in de beestentuin van het verzorgingstehuis (Zuyder Waert in Heerhugowaard) een nieuw varkentje mag sponsoren. Het biggetje zal, samen met haar broertje, eerst een beetje worden opgevoed door de verzorgers waarna ze een van de oudere varkens gezelschap zullen houden. Dat laatste was vooral mijn wens, want varkens zijn groepsdieren en een van de varkens heeft een tijdje terug zijn maatje verloren en staat er nu nog erg alleen bij.
Ik mag het nieuwe zeugje straks een naam geven! Leuk ook dat het varken ‘de moeder’ symboliseert: mijn moeder zit tenslotte in dat tehuis.

Ik dank Marcel Bastiaans hierbij hartelijk voor het beschikbaar stellen van de foto’s van zijn werk; van deze serie varkensportretten. En ik kan iedereen aanraden om eens een kijkje te nemen op zijn site. Hij is de beste en vooral ook leukste kunstenaar van Nederland en omstreken. Een uitgebreid interview met hem lees je hier 🙂 Namaste!