Ken jij iemand met een goede relatie? Ik ken alleen maar mensen die vreemd gaan. Die stiekem achter elkaars rug rondsneaken. Die elkaar in gezelschap, of via-via belachelijk maken. Die elkaar eigenlijk helemaal niet meer aantrekkelijk vinden – fysiek en/of mentaal – maar die elkaar dogen. Omdat ze aan elkaar gewend zijn. Soms is er sprake van huiselijk geweld: hij slaat haar, zij slaat hem. Vaak is er geen seks meer. Regelmatig is er slechts sprake van een zakelijke overeenkomst totdat de kinderen eindelijk uit huis zijn. En de mensen van wie ik ooit dacht dat ze wel een superleuke relatie hadden, blijken ook uit elkaar te zijn. Hij had een drankprobleem en zij hield er een jonge minnaar op na. Je bent geen vlieg op de muur. Maar ik garandeer je dat als die insecten zouden kunnen praten er heel wat illusies zouden crashen.

De relaties waarvan we denken dat ze behoorlijk volwassen zijn, zijn ook meteen de relaties waarvan we niets afweten. Barack en Michelle, Katie en Stephen, Will en Jada. Let vooral niet op de Hollywood stellen die constant op rode lopers gelukkig met elkaar lopen te zijn. Ja, misschien behoren ze tot de uitzonderingen. Of – en dat lijkt me waarschijnlijker – zijn ze gewoon veel beter in het verbergen van de imperfecties. Het punt is dat ik nog nooit iemand ben tegen gekomen die een volledig volwassen, intieme relatie heeft die na jaren en jaren nog steeds goed is. En alle mensen die ik ken, zijn ook nog nooit over zo’n stel gestruikeld.
Daarom zeg ik heel eerlijk: relaties werken niet. En als ervaringsdeskundige denk dat ik ook weet waarom. Relaties zijn gebaseerd op het idee dat iemand buiten jezelf je geluk en een gevoel van verbondenheid en vervulling kan geven. Alsof er zoiets is als ‘ buiten jezelf’.

Voor iedereen die nu afhaakt omdat ik esotherisch ga doen, lees ajb toch even verder:

Als we naar onze ervaringen kijken, kunnen we natuurlijk een ‘persoon’ en zelfs een ‘zelf’ vinden. In iedere ervaring vinden we tenslotte wel iets dat het ‘kleur’ geeft. We kunnen het geluid van een stem horen, we voelen iedere aanraking van onze huid en die bekende geur brengt lang vervlogen herinneren bij ons boven. Maar laat je nu het geloof in een ‘zelf’ weg, dan zijn het gewoon een stel plaatjes bij elkaar zonder enige substantie. Wat er gebeurd is dat wij mensen zelf het verhaaltje erbij gaan bedenken. Terwijl eigenlijk alleen het Hier en Nu bestaat. Geen verleden. Geen toekomst. Geen lover. Geen relatie.

En laat dat nou de enige plaats zijn waar ware intimiteit kan bestaan.

De waarheid is namelijk dat we allemaal in een fantasiewereld leven en daarop hebben we onze relaties gebouwd. Wat dit betekent is dat zolang je ego bestaat, al je relaties zullen mislukken. Nu denk je waarschijnlijk: ‘Hou op zeg, dit is gewoon om depressief van te worden. Moet ik dan het klooster in om mezelf een pijnlijke, disfunctionele relatie te besparen?’ Nee, tuurlijk niet. Het antwoord zit ‘m erin dat je moet her- en erkennen dat relaties in 99,9 % van de gevallen niet gebaseerd zijn op liefde. Ze zijn gebaseerd op angst. Weten we dit eenmaal, dan kunnen we die angst direct aanpakken in plaats van die ander of ‘ de relatie’ . We komen er dan achter dat relaties met anderen niet gaan over plezier of comfort – hoewel dat soms een bijproduct is – maar dat ze draaien om het elimineren van iedere angst en verwarring die nog in ons leeft.
Ego’s houden niet van elkaar, die willen iets van elkaar.

Is het ego aan het woord, en laten we eerlijk zijn, dat is ongeveer 99,9% van de tijd, dan maakt het niet uit hoe liefdevol, warm en nobel we proberen te zijn – we willen gewoon iets van de ander. Soms willen we gewoon bijval. Of financiele zekerheid. Iemand die naast ons staat en ons steunt, iemand die je op een bepaalde manier ziet. We willen die ander om zelf verantwoording te ontlopen. Om regelmatig seks te kunnen hebben. Of een lange lijst van andere dingen die we van elkaar kunnen willen.
Uiteraard is het niet slecht om iets van iemand te willen. Als we dat eerlijk toegeven, dan zou dat voor de relatie zelfs heel veel uitmaken. Dan zeggen we gewoon tegen elkaar: ik wil dit van jou, en ik kan je dit terug geven. Onze partners zouden dan ook hun wensen op tafel leggen. En wij kunnen dan inwilligen wat we willen. Dus als je denkt dat je partner je manipuleert om te krijgen wat hij of zij wil, dan is het waarschijnlijk waar. Dat maakt hem of haar nog niet tot een slecht mens. En ook wij zijn hierom niet ‘slecht’ . We worden allemaal slechts aangedreven door angst.

Hoe werkt angst dan? Angst motiveert ons om ‘ in control’ te blijven, in het denken. Het fluistert ons dingen in het oor als:
“Je blijft de rest van je leven alleen”.
“Je kunt jezelf niet onderhouden.”
“Je zult aan lager wal raken.”
“Je wordt afhankelijk.”
“Ze zullen je manipuleren als je teveel liefde geeft. “
“Ze gebruiken het later tegen je.”
“Je hebt hun liefde of steun nodig.”
“Je zult nooit meer gelukkig worden.”
Wat er gebeurt als we dit soort dingen geloven is, ironisch genoeg, dat we de liefde verlaten uit naam van liefde. We beginnen te manipuleren, informatie achter te houden en liegen zodat we van onze partners krijgen wat we willen en om te voorkomen dat we iets kwijtraken.
Wat gebeurt er nu als je die angstige gedachten loslaat op een lange relatie, eentje waarin je veel geinvesteerd hebt? Wat gebeurt er als we onze jarenlange intieme relaties voor onze ogen zien verschrompelen? De meeste van ons trekken zich dan terug, manipuleren, worden angstig, jaloers, gaan in ontkenning, verwijten de ander en onszelf van alles en/of worden control freaks die eens in de zoveel tijd gif spuwen. Ondertussen doet onze partner precies hetzelfde. En poeh, wat kun je je dan eenzaam voelen in zo’n relatie.

Op een gegeven moment komen we voor het dilemma te staan of het pijnlijker is om in de relatie te blijven, of pijnlijker om weg te gaan. Terwijl we ons ook realiseren dat geen van beide opties ons de intimiteit, connectie en het comfort zullen geven die we zoeken.

Wat is liefde dan echt?
Liefde is dat gevoel dat je hart groeit als je lover het breekt. Liefde is het mooi vinden om het hele bed voor jezelf te hebben. Liefde is iemand verlaten bij wie je niet hoort te zijn, in plaats van ze tot gijzelaar van jouw fantasieen te maken. Liefde is als je van de ander houdt, zelfs als die niet naar je omkijkt, of je misschien zelfs niet eens ziet staan.
Ik weet nog dat ik op de middelbare school superverliefd was op die oudere leerling die een klas hoger zat. Ik had nog nooit met hem gepraat, maar bracht drie HAVO jaren door met naar hem kijken terwijl hij met vrienden en vriendinnen stond te kletsen op het schoolplein. Ik wist precies hoe hij altijd zijn schooltas op de stang van zijn fiets zette, zijn been erover zwaaide en langzaam naar huis fietste. Hoe hij dat sigaretje naar zijn volle lippen bracht. Hoe hij lachte. En heel soms, als ik vlak langs hem in de fietsenstalling liep, scoorde ik even een blik van herkenning en een knipoog van hem.
Dat is pure liefde, zonder verwachtingen of agenda.

Kortom, hier is het geheim en de kracht van liefde: als je lief wilt hebben, doe dat dan. Wees liefde. En je zult je nooit meer alleen en afgescheiden voelen van intimiteit en het gevoel van connectie.
Hoe dat er in de praktijk uitziet? Het betekent dat je net zoveel om de ander geeft als om jezelf. Vooral als de ander niet wil wat jij wilt. Het betekent dat je diep respect hebt voor wat iemand voor zichzelf wil. Wat kan betekenen dat jij wel, of niet in dat plaatje voorkomt. Het betekent dat als diegene zegt: ‘Bel me niet’  je dat ook niet doet. En je hart ondertussen wijd open houdt. En het betekent ook dat als diegene zegt: ‘Ik wil je, ik verlang naar je’, en het niet goed voelt voor jou, jij zegt: ‘Nee’. En je hart ondertussen wijd open houdt.

Nu zullen sommigen van jullie denken: als ik niet meer probeer te krijgen wat ik wil in mijn relatie, dan zal ik het nooit krijgen ook. Maar waarom zou het jezelf open stellen voor iemand – van ze houden en ze evengoed vrij laten van jouw verwachtingen en veroordelingen – een negatief effect hebben op een lange termijn relatie? Ik denk juist dat deze aanpak een goede relatie een stuk waarschijnlijker maakt. In de tussentijd kun je erachter komen hoe het voelt om van iedereen evenveel te houden als van je eigen lieve lover, of ze het nu weten of niet.

Hier nog een quote voor als je relatie weer op niets uitdraait, terwijl jij zachtjes aan verandert in Liefde zelf:
“Je bent je enige hoop, want wij veranderen niet totdat jij dat doet. Onze taak is om je te blijven uitdagen, zo hard als we kunnen, met alles wat je boos maakt, wat je verdrietig maakt en wat je verafschuwt. Omdat we zoveel van je houden, of je dat nu merkt of niet. De hele wereld draait om jou.”
-Byron Katie-

Bron: Dit is een vertaling/bewerking van een artikel van Kristin Luce op Elephant Journal.