Op Facebook laaide onlangs de discussie over wilde dieren in circussen weer op. RTL schijnt onlangs een programma te hebben uitgezonden waarin dierenleed in circussen aan de orde wordt gesteld. Super! De circusmensen, die hun geld verdienen aan het houden en dresseren van wilde dieren, zijn daar uiteraard niet blij mee. Net zo min als mensen die het ‘enig’ vinden als leeuwen, tijgers en olifanten kunstjes vertonen. Ze zien niet dat dit pure dierenmishandeling is. (Wilde) dieren horen eenvoudigweg niet in kooien, ze horen niet door hoepels te springen en tot in den treure rondjes door een arena te sjokken omdat wij een zondagmiddag ‘pret’ willen met de kinderen. Ze horen thuis in de vrije natuur.

Ik vind het super dat VVD en PvdA nu een verbod invoeren voor het houden van wilde dieren in circussen. En eerlijk gezegd gaat me dat eigenlijk nog niet ver genoeg. Ook dierentuinen waar wilde dieren in kooien leven, moeten wat mij betreft afgeschaft worden. Wildparks waar dieren vrij rondlopen en waar men onderzoek doet naar hun natuurlijke gedrag, kan ik wel waarderen. Maar kooitjesdierentuinen zoals Artis boycot ik al jaren. Ik zie namelijk het leed in de ogen van de achter tralies heen en weer ijsberende leeuwen. Ik vind papegaaien die zichzelf van louter verveling kaal plukken niet grappig. En ik kan geen vreugde putten uit het zien van die grote, machtige olifanten, die wellicht goed worden ‘verzorgd’ –  lees: die hun natje en droogje krijgen – maar die hier tussen betonnen muren met kettingen aan hun benen eindeloos heen en weer wiegen om de grauwheid van hun bestaan fysiek nog enigszins te verlichten.

Met alle moderne technieken kunnen we wilde dieren tegenwoordig veel beter in hun natuurlijke omgeving volgen. Ik zie vaak prachtige, met veel zorg gemaakte documentaires die onze kinderen het echte verhaal vertellen. Op onze LED, plasma en LCD-schermen komen de wilde dieren dan levensecht bij je in de woonkamer. Je leert niet alleen over het natuurlijke gedrag en de leefgewoontes van onze wilde broeders, maar hoort ook de nare verhalen. De waarheid is wellicht minder ‘gezellig’ op een regenachtige zondagmiddag als je ook naar die ‘gekke apen’ in de dierentuin kunt kijken. Toch moet onze kinderen verteld worden dat de mens in veel gevallen de grootste vijand is van wilde dieren. Vertel kinderen dat de mens vele diersoorten heeft uitgeroeid omdat men geld kon verdienen aan de verkoop van hun huid, hun hoorns, botten en organen. Vraag de kinderen hoe zij het zouden vinden als zij opgesloten zouden zitten in een kleine kooi en er dagelijks iemand langs zou komen om gal bij ze af te tappen, zoals barbaren van mensen dat bij beren doen. Zouden ze dan blij & gelukkig zijn? Leer kinderen dat olifanten, apen, beren, antilopen, tijgers, zeeleeuwen, pinguins, dolfijnen en leeuwen geen knuffelbeesten zijn maar dat ze net zoveel – en wellicht meer – gevoel hebben als wij. Geef je dieren de vrije keuze, dan lopen ze hard weg voor mensen die hen met machtsvertoon de wil opleggen door ze pijnlijk te straffen en/of te belonen met ‘snoepjes’ bij ‘gewenst’ gedrag. Kortom: leer kinderen respect voor dieren.

Ik vrees dat het voorlopig ijdele hoop zal blijven. Dieren worden in onze maatschappij ingezet als vorm van vermaak. En respectvol met dieren omgaan vereist allereerst zelfrespect en dat is tegenwoordig niet dik gezaaid. Heb je zelfrespect, dan kun je je inleven. Niet alleen in andere mensen, maar ook in andere levende wezens. Je weet dan ook dat dierenleed niet iets is dat alleen bij wilde dieren in circussen en dierentuinen speelt. Het begint bij ons thuis en bij onze huisdieren die ook maar al te vaak het slachtoffer zijn van ons egoïstische gedrag. Honden, katten, konijnen, paarden en pony’s, hamsters en cavia’s: voor veel mensen zijn die eventjes leuk. Het is de hebzucht, ze kopen als het ware een ‘vriend’ die hen moet vermaken. Na een paar weken – of als kitten of pup groot is of men moet op vakantie – dan dringt het besef door dat zorgen voor dieren niet altijd gemakkelijk of leuk is. Dat schattige hondje moet ook als het regent uitgelaten worden en vertoond vervelend gedrag als het geen gedegen opvoeding krijgt. Dat ligt, zoals we van Cesar Millan weten, niet aan de honden, maar aan de eigenaren. De poes krabt moeders mooiste bank kapot en plast overal in huis als hij/zij niet genoeg aandacht krijgt, de kattenbak vies is of het dier zich onveilig voelt. En de kosten van stalling, voer en dierenarts voor het paard vallen velen in deze tijden van crisis toch wat tegen. Ik hoorde laatst dat er wachtlijsten zijn bij de slachterijen. Als de tienerdochter eenmaal besluit dat uitgaan belangrijker is dan zorgen voor haar pony, dan worden ze afgedankt en afgemaakt. Honderdvijftig euro krijg je bij de slachter voor een volwassen paard…  Die edele dieren, weggebacht, alsof het dingen zijn… Mijn hart breekt bij het horen van zoiets.

Hopelijk dringt in het nieuwe jaar het besef dat een dierenleven net zoveel waard is als een mensenleven nog meer door. In de tussentijd kan ik niet veel meer doen dan het goede voorbeeld geven. En erover schrijven.

Namaste!