Scroll down for English!
“Het is zo’n rotgevoel, daar wil ik zo snel mogelijk vanaf.” Ik hoor deze woorden vaak als het gaat over verdriet. Je treft iets naars aan in je leven en het raakt je diep. Ik herken het goed. Mijn lieve moeder is aan het dementeren. Ze kan sinds een jaar of twee niet meer praten en ze ‘verstaat’ ons niet, verdwaalt regelmatig en wordt dan door de politie thuis gebracht. En ze plast en poept steeds zomaar op straat. Maandenlang worstelde ik met gevoelens van  onmacht, verdriet en boosheid en liet veel tranen. Waarom loopt haar leven nu zo? Waaraan heeft ze dat verdiend? En wat ongelofelijk rot voor mijn vader. En voor mij. Je raakt iemand van wie je houdt langzaam maar zeker ‘kwijt’. Steeds als ik die gedachte had, voelde ik me vreselijk.

Vrienden en bekenden wilde ik niet lastig vallen met die ‘vervelende’ emoties. Want ja, dat is niet ‘gezellig’. De mascara loopt ervan uit, ik krijg een rode snuf-neus en bovendien: wat zullen die anderen me ‘zwak’ vinden. Ze zullen me ongevraagd advies geven. En vervolgens zullen ze me gaan mijden. Een verdrietig iemand om je heen hebben, daar ga je je tenslotte zelf ook niet vrolijk van voelen. Dus moeten we ‘af’ van die ‘nare gevoelens’ en doen we van alles om maar weer happy peppy te worden. Terwijl iedereen op z’n klompen aan kan voelen dat diep van binnen het verdriet verder knaagt.

Tijdens een helder moment besefte ik dat iets wat je weg duwt, alleen maar harder terug gaat duwen. Een partijtje worstelen met ongewenste gevoelens is dus niet handig want ze voeden zich juist van verzet en worden sterker. En dus is het is juist zaak om al dat naars gewoonweg te voelen. Want deze emoties willen – net als al die andere zoals vreugde – gezien worden. Rumi, de dertiende eeuwse dichter en mysticus verwoord het prachtig in een gedicht: ‘Dit mens-zijn is een soort herberg. Elke ochtend nieuw bezoek. Een vreugde, een depressie, een benauwdheid. Een flits van inzicht komt als een onverwachte gast. Verwelkom ze, ontvang ze allemaal gastvrij! Zelfs als er een menigte verdriet binnen stormt die met geweld je huisraad kort en klein slaat. Behandel toch elke gast met eerbied. Misschien komen zij de boel ontruimen, om plaats te maken voor extase. De donkere gedachte, de schaamte, het venijn. Ontmoet ze bij de voordeur met een brede grijns. En vraag ze om erbij te komen zitten. Wees blij met iedereen die langs komt. De hemel heeft ze stuk voor stuk gestuurd om jou als raadgever te dienen’.

Ik heb het gedicht boven mijn bureau hangen, als reminder. Weet dus dat je niets aan jezelf hoeft te fixen of te veranderen als je je verdrietig, of boos of onmachtig voelt. Het zwart en wit hoort er allemaal bij in deze duale wereld. Verdriet is inmiddels een van mijn favoriete ‘gasten’. Ik word er zacht van. Mijn hart breekt ervan open en laat zichzelf in alle kwetsbaarheid zien. En het is prachtig. Mijn moeder zie ik inmiddels door die zachte ogen. Ze gaat terug naar haar kindertijd. Ze laat zich  verzorgen, snoept de hele dag zuurtjes en chocolade en heeft – plat gezegd – schijt aan wat anderen ervan denken. Wat heerlijk voor haar! Een mooie bijkomstigheid van het  accepteren van je eigen verdriet is ook dat je dat van anderen kunt ‘dragen’. En dus staan hier de boxen met tissues klaar voor een ieder die even heerlijk uit wil snotteren. Met mij als luisterend hart. Stil aanwezig bij dat immense gevoel dat we verdriet noemen.

Namaste!

And for our English guests:

“It’s such an unpleasant feeling, I want to get rid of that!” I often hear these words when somebody is experiencing feelings of sadness. Something not so nice is happening in your life and it touches you deeply. I recognize it very well. My dear mother is suffering from dementia. She cannot talk since a couple of years, she doesn’t understand our words. Regularly she gets lost and is brought home by police officers. And she poos and pees just about anywhere in the streets. For months I wrestled with feelings of sadness, powerlessness and rage and I cried a river of tears. Why is her life ending like this? What did she do to deserve this? How terribly sad for my dad. And for me. We slowly lose somebody whom we love dearly. Every time I thought like that, I felt terrible.
I didn’t want to bother friends with all those negative emotions. Because, well, that’s just not very pleasant. My mascara will be running all over my face, my nose is red and sniffy and they will probably find me ‘weak’. Give me unwanted advise and then eventually avoid me. Having a sad person around just isn’t favorable for the atmosphere. And so we do all sorts of things to be feeling happy peppy again. While everyone can feel that the sadness is there, gnawing away at my heart, anyway…

During a clear moment I realized that when you push something away, it will just push back harder. So a wrestling match with unwanted feelings is not the way to go, because they’ll just feed on the resistance and get even stronger. And so we just have to feel all these unpleasant feelings as they come. Because these emotions want to be seen, just like the pleasant ones like joy. Rumi, the thirteenth century poet and mystic wrote these beautiful words on it (translation by Coleman Barks):

Guest House
This being human is a guest house
Every morning a new arrival.
A joy, a depression, a meanness,
some momentary awareness comes
as an unexpected visitor.

Be grateful for whoever comes,
because each has been sent
as a guide from beyond.’

I hung these words above my desk as a reminder. So know that you do not have to fix or change anything when you’re feeling sad, angry or powerless. The black and white goes hand in hand in this dual world. Sadness is now one of my favorite guests. It makes me soft. My heart just breaks open and shows itself in all its vulnerability. And it’s beautiful. I can see my mom through these soft eyes now. She is back in her childhood. Let’s herself be taken care of, munches sweets and chocolate all day and doesn’t give a shit about what others think of it. The nice part of accepting of your own sad feelings is also that you can ‘carry’ those of others. And so the boxes of tissues are ready for everyone that wants to show their ‘unpleasant’ feelings like sadness. With me as a listening heart.
Namaste!